Waterbom: hoe België zich kan voorbereiden op toekomstige overstromingen.
In Centraal- en Oost-Europa vond recent een ‘waterbom’ plaats: veel regen, veel schade. Hoewel dit nu daar gebeurt en niet in België, kan het hier ook voorkomen. Als dat gebeurt, zal ook hier veel schade ontstaan. Hoe kunnen we dit het beste aanpakken?
In Ter Zake spraken verschillende deskundigen hierover. Zij gaven aan dat er in Centraal- en Oost-Europa 300 tot 400 liter neerslag per vierkante meter viel. Dit is een enorme hoeveelheid en bovendien over een groot uitgestrekt gebied. Aangezien er in de winter en lente al veel regen viel, is de grond verzadigd, wat betekent dat nieuw regenwater niet goed kan worden opgenomen. Ook België heeft al te maken gehad met zware regenval, zoals in 2021 in Wallonië.
Als wat nu gebeurt in Centraal- en Oost-Europa hier in België zou plaatsvinden, wordt er geschat dat de schade kan oplopen tot 8 miljard euro. Zeker 80.000 huizen zouden overstromen, met vergelijkbare beelden als we daar nu zien. De grootste risicozones in België zijn Denderleeuw, Ninove, Dendermonde, Rotselaar, Deinze en de stad Antwerpen. Wel belangrijk om te weten: in Centraal-Europa regende het langdurig omdat de wolken daar geblokkeerd werden. In België is dat anders, want hier waaien de wolken meestal snel weg door sterke wind op een hoogte van 9 à 10 km.
Als België zich beter wil beschermen tegen natuurrampen, zijn aanpassingen nodig. België heeft wel dammen, maar zijn deze voldoende? Moeten ze worden aangepast? In Oostenrijk openden ze bijvoorbeeld vooraf de dammen, maar dit was nog steeds niet genoeg door de enorme hoeveelheid water. De huidige dammen zijn gebouwd in een andere tijd; door klimaatverandering moeten ze worden gemoderniseerd. Toch zijn dammen of dijken alleen niet genoeg. We moeten ook beter naar de natuur kijken. Bij veel regen stijgt de waterstand van rivieren automatisch, en laaggelegen gebieden naast rivieren kunnen daardoor overstromen. Zulke gebieden moeten onbebouwd blijven, maar door verkeerde beslissingen in het verleden zijn veel van deze plekken volgebouwd, wat het nu moeilijk maakt om wijken te verplaatsen.
De beste oplossing is om gebieden langs rivierdalen terug te geven aan de natuur en ze weer overstroombaar te maken.
Er zijn verschillende ingrepen nodig, maar goedkoop zal het zeker niet zijn. Als je echter naar de schade in Centraal- en Oost-Europa kijkt, dan zie je dat ook niets doen veel geld kost. Bovendien kan België dit probleem niet alleen oplossen. Er is internationale samenwerking nodig. Een voorbeeld hiervan is de overstroming in de Westhoek in november 2023, veroorzaakt door water dat uit Noord-Frankrijk kwam. Dit toont aan dat internationale samenwerking essentieel is.
Redacteur: Sam Verstraete
