Leesvaardigheid in Vlaanderen: achteruitgang en lessen van Ierland.
Onderzoekers van UGent hebben onderzoek gedaan naar de gemiddelde leesvaardigheid bij Vlaamse 15-jarigen. In 2009 was er ook een onderzoek, waarbij alle Vlaamse jongeren (zonder migratieachtergrond) 526 punten haalden. In 2022 is dit gezakt naar 497. Jongeren met migratieachtergrond (wat betekent dat het kind niet in België geboren is) haalden in 2009 462 punten, maar in 2022 is dit gezakt naar 413. Dit betekent dat leerlingen met Nederlands als moedertaal ongeveer even snel achteruit gaan als leerlingen die in het buitenland geboren zijn en geen Nederlands als moedertaal hebben.
Opvallend is dat leerlingen met tweede-generatie migratie (wat betekent dat de ouders buiten België geboren zijn maar het kind wel in Vlaanderen) wel stabiel blijven. In 2009 haalden zij 450 punten en in 2022 448 punten. Mensen vragen zich nu af waarom deze groep minder snel achteruitgaat.
In heel Europa gaat de leesvaardigheid achteruit, maar in Nederland nog sterker dan in Vlaanderen. Maar één land doet het goed: Ierland.
In Ierland was er een stijging tussen 2009 en 2012, waarna het stabiel bleef. Ook is de kloof tussen Ieren en Ieren met migratieachtergrond klein. De Ierse regering organiseerde tussen 2011 en 2020 een betere opleiding voor leraren door extra bijscholingen, samenwerking met verschillende partners in het onderwijs zoals onderzoekers, directies en leerkrachten, en ook werden de bibliotheken erbij betrokken. Daarnaast was er voortdurende monitoring van het verloop van de acties en hun effect.
In Vlaanderen is in 2021 het ‘Leesoffensief’ gestart – het doel is voor iedereen, van 0 tot 100 jaar, maar tot nu toe zijn er nog geen resultaten. Kris Van den Branden, hoogleraar aan KULeuven, zegt dat het nog te vroeg is om te oordelen. Nu zijn eerst stappen nodig, zoals het motiveren van leerlingen om te lezen. Als de motivatie er is, zullen de resultaten later volgen. Het is nu belangrijk dat kinderen al op jonge leeftijd plezier vinden in het lezen van boeken, wat betekent dat er in de opvang en kleuterklas al wordt voorgelezen. In het middelbaar zouden er bijvoorbeeld 3 leesmomenten per week moeten zijn, zodat over enkele jaren hopelijk resultaten zichtbaar worden.
Redacteur: Sam Verstraete ( VGT nieuws )
