STEMMEN, HOE GAAT DAT PRAKTISCH?
Eerst:
– Ben je 18 jaar of ouder?
– Ben je Belg?
– Woon je in Vlaanderen of Brussel?
Dan stem je op 9 juni 2024 voor:
– Europees Parlement
– Federaal Parlement
– Vlaams Parlement / Brussels Parlement
Maar als je op 9 juni 16 jaar bent, dan mag je ook voor het Europees Parlement stemmen.
Op 13 oktober 2024 stemmen we voor de gemeente en provincie, dan moet je ouder zijn dan 18 jaar.
Hier in België geldt er ‘opkomstplicht’, dat betekent dat je verplicht bent om te gaan stemmen. Eerst krijg je een oproepbriefje.
Er zijn 2 manieren om te stemmen: elektronische stemming of stemming op papier.
In het stemhokje kun je doen wat je wilt. Je kunt stemmen op een partij of kandidaat, maar je kunt ook blanco of ongeldig stemmen.
Op 9 juni en 13 oktober 2024 zijn er verkiezingen in België. Enkele weken voor de verkiezingen ontvang je een oproepingsbrief.
Ga je stemmen? Dan ga je naar het stemhokje met je identiteitskaart en oproepingsbrief. Maar wat dan?
Het hangt af van hoe je moet stemmen: met potlood en papier, of op de computer?
1. Stemmen met potlood en papier
Geldig stemmen op papier:
– Geef je identiteitskaart en oproepingsbrief af in het stembureau – wees gerust, je krijgt die straks terug.
– Je krijgt je stembiljetten: één per verkiezing.
– Op 9 juni zijn dat 3 stembiljetten voor:
– Europees Parlement
– Kamer van Volksvertegenwoordigers (federaal, dus heel België)
– Vlaams Parlement of Brussels Parlement
– Op 13 oktober zijn dat 2 stembiljetten voor:
– Gemeenteraad
– Provincieraad
– Neem ze mee in het stemhokje en vouw ze open.
– Kleur op 1 stembiljet alleen bolletjes van 1 lijst in:
– Kleur het bolletje bovenaan de lijst rood. Dat noemen we een lijststem.
– En/of kleur de bolletjes naast de naam of namen van kandidaten. Dat noemen we een naamstem.
Blanco stemmen op papier:
– Je mag ook alle bolletjes wit laten. Dan stem je blanco.
– Wil je blanco stemmen? Dan moet je toch even in het stemhokje gaan:
– Je mag niet gewoon thuisblijven, want je bent voor de meeste verkiezingen verplicht om naar het stemhokje te gaan.
– Je mag ook niet meteen je stembiljet in de kist steken, want dan weet iedereen dat je blanco hebt gestemd en je stem moet geheim zijn.
Ongeldig stemmen op papier:
– Je stem is niet geldig als je:
– Bolletjes kleurt bij verschillende lijsten op 1 stembiljet.
– Op een stembiljet schrijft, tekent, krabbelt, een ingekleurd bolletje doorstreept of op een andere manier je keuze verandert.
– Het stembiljet beschadigt.
Wat als ik een fout maak op het stembiljet?
– Dat kan gebeuren! Dan ga je uit het stemhokje en zeg je dat aan de voorzitter van het stembureau.
– Je geeft je stembiljet af en krijgt een nieuw. Ze scheuren je foute stembiljet meteen, zodat het niet bij de rest komt.
Klaar met stemmen?
– Vouw je stembiljetten dicht, ga uit het stemhokje en stop elk stembiljet in de juiste kist: de naam van de verkiezing staat er telkens op.
– Je krijgt je identiteitskaart en oproepingsbrief terug, met een stempel om te bewijzen dat je gestemd hebt.
2. Stemmen met een computer:
– Stemt jouw gemeente met de computer? Dan kan je niet ongeldig stemmen, want je moet de stappen volgen.
Geldig stemmen met de computer:
– Geef je identiteitskaart en oproepingsbrief af aan een medewerker van het stembureau.
– Je krijgt een chipkaart.
– Ga in een stemhokje en steek de chipkaart in de stemcomputer.
– Het scherm toont wat je moet doen. Je stemt door met je vinger op het scherm te tikken.
– Je kiest eerst de lijst waarop je wil stemmen, dan kan je in die lijst kandidaten aanduiden.
– Je kunt bij elke stap je stem annuleren of wijzigen.
– Op het einde moet je definitief bevestigen door op ‘bevestigen’ te tikken.
– Je chipkaart komt terug uit de computer.
– De computer print ook een papier met een streepjescode en het overzicht van je stem(men). Controleer of je stem correct werd opgenomen.
– Je geeft de chipkaart af aan een medewerker van het stembureau.
– Scan het papier, iemand van het stembureau kijkt of dat goed loopt.
– Laat je papier achter in de stembus.
– Je krijgt je identiteitskaart en oproepingsbrief terug, met een stempel om te bewijzen dat je gestemd hebt.
Blanco stemmen met de computer:
– Wil je blanco stemmen? Dan kan je het vakje ‘blanco stemmen’ aantikken.
Ongeldig stemmen met de computer: kan niet
– Op de computer kan je alleen maar geldig stemmen, want je kan niet stemmen op meerdere lijsten.
Je krijgt oproepingsbrief en je gaat jouw identiteitskaart mee en je kan stemmen via papier of via elektronisch, na stem krijg je stempel dat jij hebt gestemd.
