Update: marteling gevangenis

Update: martelingen in gevangenis Antwerpen.

Vorige week woensdag was er een video over foltering in Antwerpse gevangenis, drie dagen lang. Er is nu meer nieuws: in de dagen voor de ontdekking van de foltering van een gedetineerde, ontving de Antwerpse gevangenis drie meldingen over de betreffende cel. Deze meldingen omvatten onder andere een telefoontje van de vriendin van het slachtoffer, een melding van een medegevangene en tumult in de cel. Dit blijkt uit een initiële onderzoeksbevinding. De essentiële vraag die blijft hangen, is dus of de foltering van de gedetineerde eerder had kunnen of moeten worden ontdekt.

Het slachtoffer liep ernstige verwondingen op, waaronder een gebroken neus en kaak, uitgebreide blauwe plekken, brandwonden over zijn hele lichaam, gehoorbeschadiging, zware schade aan zijn geslachtsdelen en slokdarm als gevolg van het drinken van ontstopper en kokend water, en verlies van tanden. Hij werd dagenlang gemarteld in zijn cel.

Advocaat Sven Mary, die een van de advocaten van de gedetineerde is, deelde dat het slachtoffer zich in een zorgwekkende fysieke en mentale toestand bevindt. Hij beschreef de verschrikkingen die de man gedurende minstens 48 uur heeft moeten doorstaan als buiten elke verbeelding. Zelfs het woord “barbarij” lijkt volgens hem niet toereikend.

Naast de gruweldaden onthulde een eerste intern onderzoek dat er in de dagen voor de ontdekking van de foltering maar liefst drie meldingen waren over de betreffende cel in de Antwerpse gevangenis.

• Op zondag 10 maart, om middernacht, was er tumult in de cel.
• Op maandag 11 maart, rond 17.00 uur, ontving de gevangenis een telefoontje over het slachtoffer, afkomstig van de vriendin van de gedetineerde.
• Op dinsdag 12 maart, tijdens de middagbedeling van eten, meldde een medegevangene dat er “iets aan de hand was” met een andere gedetineerde.

Het telefoontje van de echtgenote van het slachtoffer kwam nadat zij zelf telefoontjes had ontvangen vanuit de gevangenis, afkomstig van de celgenoten die de man martelden. In een van deze oproepen hoorde ze haar man om hulp roepen, waarna er later oproepen kwamen waarin de celgenoten om geld vroegen.

Screenshots van de tijdstippen van deze telefoongesprekken zijn gepubliceerd in Het Nieuwsblad. Zo werd de vrouw op zondagavond om 21.42 uur gebeld vanuit de gevangenis, waarbij haar werd verteld dat er losgeld moest worden betaald.

Op maandagavond om 17.36 uur belde zij zelf naar de gevangenis om alarm te slaan. Op dat moment sprak ze met een penitentiaire ambtenaar die beloofde dat er snel een celcontrole zou plaatsvinden. Ze kreeg ook het verzoek om haar zorgen via e-mail te delen, maar het opgegeven e-mailadres bleek onjuist te zijn.

De advocaten van het slachtoffer verklaren dat het even duurde voordat de ernst van de situatie echt doordrong bij de vrouw. Bovendien ging ze ervan uit dat er regelmatig celcontroles plaatsvonden.

Pas meer dan 24 uur na de telefonische melding van de vrouw ontdekte de directeur van de Antwerpse gevangenis, An Janssens, de gruwelijke situatie nadat ze was gealarmeerd. Voor de advocaten van het slachtoffer is het overduidelijk dat de folteringen niet dagen hadden mogen doorgaan. “De persoon in kwestie had minstens 24 uur eerder van zijn martelingen kunnen worden verlost,” aldus Mary.

De vertraging bij de ontdekking van deze gruweldaad wordt toegeschreven aan de stakingen die destijds plaatsvonden. Het Gevangeniswezen wijst erop dat de werkdruk en het feit dat de daders alles deden om de feiten te verbergen, hebben bijgedragen aan het gebrek aan aandacht voor de signalen. Op zulke momenten richt het gevangenispersoneel zich primair op essentiële taken zoals voedseluitdeling en medisch consult.